Phong tục giật cô hồn không chỉ là một phong tục dân gian phổ biến mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: Phong tục giật cô hồn bắt nguồn từ đâu? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết nguồn gốc, giá trị văn hóa và những thay đổi của tập tục này trong xã hội hiện đại.

Giới thiệu về phong tục giật cô hồn

Trong tín ngưỡng dân gian của người Việt, tháng Bảy âm lịch được xem là Tháng Cô Hồn – thời điểm cửa địa ngục mở ra, các linh hồn không nơi nương tựa được phép trở về nhân gian. Vì thế, nhiều gia đình và cơ sở kinh doanh thường tổ chức lễ cúng cô hồn để "bố thí" thức ăn, tiền bạc, quần áo giấy... nhằm xoa dịu các vong linh và cầu mong bình an.

Sau lễ cúng, người ta thường rải hoặc ném các vật phẩm cúng ra đường – như bánh kẹo, tiền lẻ, gạo... – và để mọi người cùng nhau giành lấy. Hiện tượng này được gọi là giật cô hồn, một tập tục phổ biến ở nhiều nơi, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương...

Mặc dù nhìn bề ngoài có vẻ hỗn loạn, nhưng tục lệ này lại có nguồn gốc từ những quan niệm tâm linh lâu đời và mang trong nó nhiều tầng ý nghĩa văn hóa.

Trong tín ngưỡng dân gian của người Việt, tháng Bảy âm lịch được xem là Tháng Cô Hồn

Phong tục giật cô hồn bắt nguồn từ đâu?

Phong tục giật cô hồn bắt nguồn từ tín ngưỡng Phật giáo kết hợp với văn hóa dân gian Trung Hoa và Việt Nam cổ truyền. Theo kinh Vu Lan trong Phật giáo, vào tháng Bảy âm lịch – ngày rằm tháng Bảy – Đức Phật cho mở cửa địa ngục để các vong linh được tạm thời trở về nhân gian. Đây là cơ hội duy nhất trong năm để những "linh hồn lang thang" (cô hồn) được nhận thức ăn và lễ vật từ người sống.

Từ đó, người dân tổ chức lễ cúng cô hồn – còn gọi là lễ thí thực cô hồn – như một cách để "bố thí" cho các linh hồn không ai thờ cúng. Trong tín ngưỡng dân gian, việc làm này giúp xoa dịu các vong linh, tránh bị quấy phá, đồng thời cũng là cách tích phúc đức cho bản thân và gia đình.

Tuy nhiên, theo thời gian, sau khi cúng xong, người dân thường rải đồ cúng ra ngoài đường để người khác đến "giành giật". Hành động giành lấy đồ cúng này ban đầu mang tính tượng trưng, thể hiện việc "cô hồn đã nhận lễ". Dân gian tin rằng nếu có người giành được thì lễ cúng đã được cô hồn "tiếp nhận", như vậy gia chủ sẽ tránh được tai ương, rủi ro trong tháng "âm khí thịnh" này.

Phong tục giật cô hồn bắt nguồn từ đâu?

Về sau, tục này lan rộng và trở nên phổ biến, từ nghi thức mang tính tâm linh dần trở thành một hiện tượng văn hóa dân gian đặc thù, dù ngày nay đôi khi bị biến tướng và gây tranh cãi.

Ý nghĩa tâm linh và xã hội của phong tục giật cô hồn

Từ góc nhìn tâm linh, giật cô hồn là hình thức bố thí mang đậm tính từ bi trong giáo lý nhà Phật. Người cúng thể hiện lòng thương xót với những linh hồn không nơi nương tựa, không ai thờ phụng. Đây cũng là cách hóa giải điều xấu, xua đuổi vận rủi, giúp mang lại bình an cho gia đình, đặc biệt trong một tháng vốn được coi là nhiều âm khí.

Về mặt xã hội, giật cô hồn phản ánh một phần văn hóa chia sẻ, khi gia chủ "rải lộc" như một hành động phân phát của cải tượng trưng. Một số người còn cho rằng việc giành được đồ cúng là "nhận lộc trời", mang lại may mắn, tài lộc cho cả năm. Ngoài ra, với một bộ phận người dân có hoàn cảnh khó khăn, giật cô hồn cũng là cách nhận được chút quà vặt, tạo nên không khí rộn ràng, gắn bó trong cộng đồng.

Giật cô hồn là hình thức bố thí mang đậm tính từ bi trong giáo lý nhà Phật

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận rằng khi phong tục bị lạm dụng, nó dễ biến tướng thành cảnh tượng chen lấn, tranh giành phản cảm, làm mất đi ý nghĩa ban đầu. Do đó, việc bảo tồn phong tục này nên đi kèm với sự hướng dẫn, tổ chức hợp lý, để giữ gìn nét đẹp truyền thống mà không làm ảnh hưởng đến văn minh cộng đồng.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến việc tìm hiểu phong tục giật cô hồn bắt nguồn từ đâu? Hy vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này.